Ελεούσα: Κοσκινιστή – Φουντουκλί!!

Κοσκινιστή

Το ένα από τα κέντρα προστασίας και ενημέρωσης για το γκιζάνι βρίσκεται στην περιοχή της πηγής "Κοσκινιστή" Ελεούσας, όπου υπάρχει μια κυκλική υδατοδεξαμενή στην οποία ζουν γκιζάνια εδώ και χρόνια. Τα ψάρια αυτά έχουν ανάγκη ιδιαίτερης προστασίας, καθώς είναι τα μόνα που επιζούν από έναν πληθυσμό που δεν υπάρχει πια στο φυσικό περιβάλλον, αυτόν του ρέματος Πλατύ.

Η επιλογή της συγκεκριμένης θέσης για την προστασία του ψαριού και την ενημέρωση του κοινού σχετίζεται με την προβλεπόμενη από το Δήμο Καμείρου εγκατάσταση Μουσείου Φυσικής Ιστορίας σε ένα από τα διατηρητέα κτίρια που βρίσκονται στην πλατεία Ελεούσας, το οποίο λειτουργούσε ως σανατόριο στο πρώτο μισό του 20ου αιώνα.

Η υδατοδεξαμενή, που αποτελεί τη βασική υποδομή για την προβολή του ψαριού, βρίσκεται δίπλα στην επαρχιακή οδό προς τον Προφήτη Ηλία, σε απόσταση 200 μέτρων από την κεντρική πλατεία του χωριού της Αγίας Ελεούσας. Το ευρύτερο περιβάλλον της περιοχής αποτελεί τοπίο ιδιαίτερης φυσικής ομορφιάς.

Εκτός από τη δεξαμενή και τα έργα υδροληψίας της πηγής, στην ίδια περιοχή είχαν γίνει, κατά την περίοδο της Ιταλικής κατοχής της Ρόδου, έργα διαμόρφωσης του χώρου με τοιχία, σκάλες και αμφιθεατρικά καθίσματα. Τα έργα αυτά, που μαζί με τη δεξαμενή έχουν κυρηχθεί διατηρητέα (υπάγονται στην Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων), είχαν εγκαταλειφθεί και ήταν ημικατεστραμμένα.

Στα πλαίσια του έργου Life-Φύση για το γκιζάνι, έγινε επισκευή της υδατοδεξαμενής και κατασκευάστηκαν πλακόστρωτα και καθίσματα, καθώς και ένα περίπτερο που στεγάζει έκθεση με πληροφοριακό υλικό στη μορφή εντύπων και εφαρμογής multimedia (σε info-point) για το γκιζάνι.

Η αξιοποίηση της περιοχής θα ολοκληρωθεί με την κατασκευή και τη λειτουργία του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας. Αναμένεται έτσι ότι η περιοχή της Αγίας Ελεούσας θα αποτελέσει τοποθεσία προσέλκυσης τουριστών αλλά και σημαντικό κέντρο ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για το γκιζάνι και το περιβάλλον.

Φουντουκλί
Ο Άγιος Νικόλαος στο Φουντουκλί βρίσκεται δυτικά του χωριού της Ελεούσας. 

Το όνομα Φουντουκλί θυμίζει φουντούκι και μάλλον μαρτυρεί ότι σε αυτήν την περιοχή καλλιεργούνταν φουντουκιές. Ο ναός χρονολογείται το 14ο/ 15ο αιώνα .Υπάρχει κεντρικός τετράγωνος χώρος ο οποίος καλύπτεται με τρούλο. 

Οι τοιχογραφίες οι οποίες χρονολογούνται το 14ο/ 15ο αιώνα παρουσιάζουν μερικές εικονογραφικές ιδιαιτερότητες.

Στο νότιο τοίχο της δυτικής κόγχης εικονίζονται ο κτήτορας με τη σύζυγο του κάτω από διακοσμητικό τόξο να κρατούν το ομοίωμα του ναού, ενώ συγχρόνως δέονται προς την προτομή του Χριστού πιο πάνω που τους ευλογεί. Αριστερά πάνω εικονίζεται η Θεοτόκος και δεξιά πάνω ο Ιωάννης ο Βαπτιστής..
Σημαντικό σε αυτήν την εκκλησία είναι η τριπλή σύνθεση των τοιχογραφιών στην κόγχη. Στο βόρειο τοίχο, εικονίζονται τα τρία παιδιά του κτήτορα, ένα κορίτσι και δύο αγόρια δεόμενα κάτω από την προτομή του Χριστού - Εμμανουήλ. Από τις επιγραφές που τα συνοδεύουν μαθαίνουμε ότι όλα είχαν πεθάνει.
Ο ναός πιθανώς χτίστηκε και διακοσμήθηκε στη μνήμη τους. Ο καλλιτέχνης ζωγράφισε κατά παραγγελία του χορηγού τον Παράδεισο στον οποίο είχαν εισέλθει τα παιδιά. Διακοσμητικά στοιχεία με πουλιά συμβολίζουν τον Παράδεισο. Το ίδιο σημαντικό είναι ότι εικονίζεται ο Χριστός ως παιδί ο οποίος ευλογεί τα πεθαμένα παιδιά του δωρητή και όχι ως γενειοφόρος, αριστερά πάνω παριστάνεται η Παναγία και δεξιά πάνω ο Ιωάννης ο Βαπτιστής.